بسیاری از خریداران طلا در انتخاب میان طلاهای ایرانی و خارجی دچار تردید می‌شوند. یکی از منابع معتبر بازار طلا به نکته مهمی اشاره می‌کند: «فرقی ندارد هدف خرید شما سرمایه‌گذاری باشد یا مصرف زینتی؛ دانستن تفاوت طلای ایرانی با خارجی به شما کمک می‌کند انتخاب بهتری داشته باشید»!
در بازار ایران انواع زیورآلات ایرانی و خارجی از ایتالیا، هند، چین و کشورهای دیگر به چشم می‌خورند. اگرچه واردات رسمی طلا ممنوع است، طلافروشان همچنان طلاهای خارجی را (اغلب به صورت قاچاق) عرضه می‌کنند. در مقابل، طلای ایرانی محصول هنر و صنعت داخلی است که عمدتاً با عیار ۱۸ (مهر ۷۵۰) عرضه می‌شود.
در ادامه مهم‌ترین ابعاد تفاوت این دو نوع طلا بررسی می‌شود تا خواننده بتواند بر اساس نیاز (سرمایه‌گذاری یا مصرف) انتخاب آگاهانه‌تری داشته باشد.
ظرافت و طراحی
یکی از بارزترین تفاوت‌های طلای ایرانی و خارجی در نحوه ساخت و ظرافت طراحی آن‌هاست. زیورآلات خارجی به‌ویژه محصولات ایتالیایی با بهره‌گیری از ماشین‌آلات پیشرفته و فناوری‌های روز دنیا، طرح‌های بسیار متنوع‌تر و ظریف‌تری دارند. به عنوان مثال گفته می‌شود طلاهای ایتالیایی به‌خاطر ظرافت منحصربه‌فرد و برش‌های دقیق خود شهرت جهانی یافته‌اند.
از سوی دیگر طلاسازی ایرانی بیشتر سنتی و دست‌ساز است. با این وجود، زیورآلات ایرانی نیز از تنوع طرح بالایی برخوردار بوده و به‌خاطر طراحی‌های سنتی و مدرن متناسب با فرهنگ داخلی مورد توجه قرار می‌گیرند. در مجموع می‌توان گفت طلاهای خارجی به دلیل ساخت صنعتی معمولاً زیباتر و ظریف‌تر هستند، اما نمونه‌های ایرانی نیز جلوه زیبایی برای سلیقه‌های خاص دارند.
عیار، وزن و رنگ
تفاوت مهم دیگر، عیار طلاست. استاندارد طلای ایرانی عمدتاً ۱۸ عیار (۷۵۰) است، در حالی که طلای خارجی بسته به کشور سازنده عیار متفاوتی دارد. برای مثال در کشورهای عربی و امارات عیارهای ۲۱ تا ۲۴ بسیار رایج است و طلاهای هندی معمولاً ۲۲ عیار هستند.
برخی کشورهای دیگر مانند ترکیه طلای ۱۴ عیار تولید می‌کنند و در آمریکا گاها ۱۰ یا ۱۴ عیار هم دیده می‌شود. این اختلاف عیار روی رنگ طلا هم تأثیر دارد؛ به طوری که طلای هندی و عربی به دلیل عیار بالا رنگ زرد‌تر و درخشان‌تری دارد، در حالی که طلای ایرانی (۱۸ عیار) مایل به رنگ طلایی نرم‌تر است.
همچنین وزن طلای خارجی معمولاً کمتر است؛ بسیاری از زیورآلات خارجی به صورت توخالی و با نازکی ظریف ساخته می‌شوند تا ظاهر حجیم داشته باشند بدون آن که وزن سنگینی به همراه داشته باشند. در مقابل، طلای ایرانی اغلب سنگین‌تر است.
به بیان دیگر، طلای خارجی با عیارهای مختلف و وزن کمتر، برای مشتریانی که رنگ زرد پررنگ و طراحی‌های چشمگیر می‌خواهند جذاب است، در حالی که طلای ایرانی برای کسانی که به وزن بیشتر و خلوص استاندارد تمایل دارند مناسب‌تر است.
طلای خارجی را انتخاب کنیم یا طلای ایرانی را؟
اجرت ساخت و قیمت نهایی
عامل تعیین‌کننده دیگر هزینه ساخت (اجرت) و قیمت نهایی طلاست. با توجه به اینکه ورود طلای خارجی به کشور ممنوع است، اکثر زیورآلات خارجی به صورت قاچاق وارد می‌شوند و هزینه واسطه و کارمزد ساخت آن‌ها بالاتر است. به همین دلیل، طلاهای خارجی – به‌ویژه انواع برند و ایتالیایی – معمولاً قیمت بالاتری نسبت به نمونه‌های ایرانی دارند.
برعکس، اجرت ساخت طلاهای ایرانی به دلیل تولید داخلی کمتر است و این موضوع باعث می‌شود قیمت تمام شده طلای ایرانی اقتصادی‌تر باشد. البته این قاعده برای همه انواع خارجی صدق نمی‌کند؛ مثلاً طلای هندی و چینی که اغلب عیار و کیفیت پایین‌تری دارند، در عمل از قیمت پایین‌تری نسبت به طلای ایرانی برخوردارند.
به طور خلاصه، در شرایط برابر با عیار مشابه، طلای ایرانی به‌دلیل اجرت ساخت کمتر و عدم حمل‌ونقل خارجی، گزینه کم‌هزینه‌تری است. این اختلاف قیمت موجب شده طلاهای ایرانی برای سرمایه‌گذاران و خریدارانی که صرفاً به دنبال نگهداری ارزش پول هستند، جذاب‌تر باشند.
نشان طلا و تشخیص اصالت
برای تشخیص طلای ایرانی از خارجی، بررسی نشان حک‌شده روی قطعه روش مطمئنی است. هر قطعه طلای ایرانی دارای کد ۴۸۸ و معمولاً یک حرف اول نام شهر سازنده است (مثلاً T برای تهران، E برای اصفهان، M برای مشهد). این کدها نشان‌دهنده کارگاه تولید طلا در ایران هستند و در تشخیص اصالت کالا کمک می‌کنند.
در مقابل، طلای خارجی به جای کد ۴۸۸ معمولاً نشان برند یا استاندارد بین‌المللی کشور تولیدکننده را دارد. به عنوان مثال روی برخی طلاهای خارجی تنها عدد عیار (مانند ۷۵۰) و لوگوی شرکت سازنده حک می‌شود. بنابراین با یادگیری این نشانه‌ها می‌توانید از اصالت قطعه اطمینان حاصل کنید: اگر مهر ۴۸۸ و حرف شهر را دیدید، طلا ساخت داخل است و اگر به‌جای آن نام برند یا کد بین‌المللی حک شده باشد، احتمالاً طلای وارداتی است.
طلای دیزاین شده‌ی خارجی
سرمایه‌گذاری و کاربرد
در نهایت انتخاب میان طلای ایرانی و خارجی به هدف خرید بستگی دارد. اگر قصد شما سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش پول باشد، اغلب توصیه می‌شود روی طلای ایرانی (مخصوصاً به شکل شمش یا آب‌شده) سرمایه‌گذاری کنید.
طلای ایرانی اجرت ساخت کمتری دارد و بخش اعظم قیمت آن مربوط به فلز طلاست، بنابراین در نقد کردن سود بیشتری عاید خریدار می‌کند. برعکس، اگر هدف شما استفاده زینتی روزانه یا هدیه دادن باشد، طلاهای خارجی گزینه جذاب‌تری هستند.
طراحی‌های مدرن و متنوع خارجی، وزن سبک‌تر و برند بودن آن‌ها جذابیت بیشتری برای مصرف‌کنندگان دارد. به طور کلی، هر یک از انواع طلا مزایا و معایب خود را دارد. طلای خارجی بابت زیبایی و تنوع طرح شناخته می‌شود، ولی قیمت و اجرت بالاتری دارد؛ در مقابل طلای ایرانی به‌خاطر کیفیت ساخت قابل قبول و قیمت مناسب‌تر برای سرمایه‌گذاری اولویت می‌یابد. لذا انتخاب نهایی باید متناسب با سلیقه، کاربرد و هدف مالی فرد صورت گیرد.
نتیجه‌گیری
در مجموع می‌توان گفت فرق عمده طلای ایرانی و خارجی در کیفیت ساخت، عیار طلا، نوع طراحی و اجرت ساخت است. طلای ایتالیایی با ظرافت بسیار مشهور است و طلای هندی به سبب عیار بالاتر رنگ زرد و براق‌تر دارد.
از سوی دیگر، طلای ایرانی ۱۸ عیار با تضمین استاندارد داخلی عرضه می‌شود و به‌خاطر اجرت پایین‌تر، برای خریدهای سرمایه‌ای به‌صرفه‌تر است. به یاد داشته باشید که به هنگام خرید طلا علاوه بر این تفاوت‌ها، صداقت فروشنده و خدمات پس از فروش نیز اهمیت دارد.
علاوه‌بر این برای تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌های خود، می‌توان به فلزات گرانبهای دیگر مانند شمش نقره از حجره هم فکر کرد. به عنوان نمونه، برخی کسب و کار‌ها علاوه بر طلا امکان خرید شمش نقره را نیز برای علاقه‌مندان فراهم می‌کنند تا سرمایه‌گذاری همه‌جانبه‌تری داشته باشند.
سوالات متداول
۱. چرا خرید طلای ایرانی به‌صرفه‌تر است؟
در شرایط برابر با عیار مشابه، طلای ایرانی اجرت ساخت پایین‌تری دارد و بخش بیشتری از قیمت آن به ارزش فلز طلا تعلق می‌یابد. این دو عامل موجب می‌شود که هنگام فروش مجدد طلای ایرانی، کارمزد کمتر و ضرر کمتری متوجه خریدار شود.
۲. چگونه طلای ایرانی را از طلای خارجی تشخیص دهیم؟
ساده‌ترین روش، بررسی حک مارک روی قطعه است. طلای ایرانی معمولاً دارای کد ۴۸۸ و حرف شهر سازنده است (مانند T514). اما در طلای خارجی به جای این کد، نشان استاندارد کشور سازنده یا لوگوی برند حک می‌شود. اگر روی طلا مهر صنعتی و عدد عیار (مثلاً ۷۵۰) و نام برند بود، احتمالاً ساخت خارج است.
۳. آیا همیشه طلاهای خارجی عیار بالاتری دارند؟
خیر. انواع طلای خارجی یکسان نیستند. برخی کشورها مثل هند و کشورهای عربی طلای ۲۲ تا ۲۴ عیار تولید می‌کنند، در حالی که برخی دیگر مانند ترکیه طلاهای ۱۴ عیار یا حتی کمتر دارند. بنابراین بسته به کشور سازنده، عیار طلاهای خارجی می‌تواند بالاتر یا پایین‌تر از استاندارد ۱۸ عیار ایرانی باشد.
